|
Bạn sẽ là m gì khi pin yếu?
|
|
|
|
Tại sao Pin chết ! |
|
Pin luôn là má»™t vấn Ä‘á» cho các thiết bị Ä‘iện tá» cầm tay, có thể bạn hạnh phúc vá»›i chiếc máy của mình, nó tốt, nó đẹp, nó thá»i trang nhÆ°ng rồi cái ta luôn lo lắng lại là nguồn năng lượng cung cấp cho nó. |
|
Pin của tất cả các thiết bị hiện tại Ä‘á»u chÆ°a Ä‘áp ứng được nhu cầu của ngÆ°á»i tiêu dùng. Sau khi sá» dụng má»™t thá»i gian Pin sẽ kém dần Ä‘i, bạn sẽ phải tìm má»™t viên pin có dung lượng, cấu trúc, giao tiếp tÆ°Æ¡ng Ä‘Æ°Æ¡ng để thay thế. Váºy tại sao pin lại há»ng? Äể tìm hiểu vá» vấn Ä‘á» này, trÆ°á»›c hết chúng ta cần biết nguyên tắc hoạt Ä‘á»™ng của nó. Nguyên tắc hoạt Ä‘á»™ng: Chúng ta sẽ chỉ nhắc đến pin sạc ở Ä‘ây thôi, đặc biệt là loại pin Lithium-ion được sá» dụng rá»™ng rãi trong hầu hết các thiết bị Ä‘iện tá». Pin sạc dá»±a trên nguyên tắc phản ứng hóa há»c thuáºn nghịch. Pin là sá»± kết hợp của cá»±c âm (cathode, làm từ lithium) và Ä‘iện cá»±c dÆ°Æ¡ng (anode làm từ carbon). Khi bạn sạc pin, nguồn Ä‘iện sẽ đẩy lùi ion từ cathode sang anode và lÆ°u trữ tại Ä‘ây. Quá trình sá» dụng Ä‘i theo chiá»u ngược lại, ion sẽ Ä‘i từ anode quay trở lại cathode để tạo ra năng lượng. Tất nhiên, Ä‘ây là cách nói hình tượng cho dá»… hiểu còn trong thá»±c tế, việc tái tạo năng lượng là hàng loạt các phản ứng hóa há»c khác nhau diá»…n ra đồng thá»i. Váºy tại sao Lithium lại được sá» dụng? NgÆ°á»i ta Ä‘ã chá»n rất nhiá»u loại váºt liệu và Ä‘ây là má»™t trong những nguyên liệu phù hợp nhất cho việc chế tạo pin, nó nhẹ, gá»n, lÆ°u trữ được nhiá»u năng lượng trong má»™t lần sạc và có thể tái sá» dụng vài trăm lần trÆ°á»›c khi há»ng. Pin Lithium có thá»i gian sá» dụng lâu nhÆ°ng con số này cÅ©ng có giá»›i hạn của nó. Tại sao pin há»ng? Pin Ä‘ã bắt đầu quá trình há»ng của mình ngay từ giây phút đầu tiên nó rá»i khá»i nhà máy. Äây là má»™t chân lý mà bạn phải hiểu và không thể làm cách nào để khắc phục Ä‘iá»u Ä‘ó. Xin hãy lÆ°u ý rằng ngay cả khi bạn ít sá» dụng, chỉ sạc vài lần trong năm thì cÅ©ng không có cách nào cứu được những viên pin Lithium Ion này Ä‘âu. Nếu bạn sá» dụng pin thÆ°á»ng xuyên (dùng không cẩn tháºn, sạc ẩu) thì có thể những viên pin này không sống được đến 2 năm tuổi (pin mất từ 1/3 dung lượng trở lên sẽ được coi là pin chai). Không má»™t phản ứng hóa há»c nào là hoàn hảo, nó sẽ gây ra hiện tượng mất năng lượng, từ Ä‘ó dẫn đến các hệ quả không mong muốn. Nguyên lý hoạt Ä‘á»™ng của pin vốn dá»±a trên các phản ứng hóa há»c tất nhiên cÅ©ng không là ngoại lệ. Ông Isidor Buchman, chủ tịch công ty chuyên vá» chuẩn Ä‘oán và phân tích pin là Cadex cho biết: "Các phản ứng hóa há»c khi sạc và xả pin sẽ làm phát sinh tạp chất và chính lượng tạp chất này là tác nhân làm cản trợ sá»± di chuyển của luồng ion di chuyển, qua Ä‘ó làm cho pin bị chai và tháºm chí là không thể sá» dụng". Ông này cÅ©ng nói thêm là các tạp chất này xuất hiện rất nhiá»u trên bá» mặt của các Ä‘iện cá»±c. Äể cho dá»… hiểu hÆ¡n thì chúng ta sẽ Ä‘i sâu hÆ¡n má»™t chút. Những gì mà Buchman nói có nghÄ©a là các sá»± cho và nháºn ion liên tục của váºt liệu lithium sẽ làm cho cấu trúc của chúng bị biến đổi, khó lòng tiếp nháºn các đợt trao đổi ion tiếp theo. Hệ quả là các cathode vốn được làm từ lithium sẽ bị thoái hóa từ từ bởi những phản ứng hóa há»c không thể tránh được. Nó cÅ©ng gần tÆ°Æ¡ng tá»± nhÆ° việc bạn liên tục nhúng má»™t miếng vải xuống nÆ°á»›c rồi vắt trong khoảng 100 lần hay hÆ¡n thế, tất nhiên là miếng vải Ä‘ó sẽ bị xÆ¡ cứng và không còn dùng được.
Không chỉ có váºy, sá»± lặp Ä‘i lặp lại của các phản ứng hóa há»c bên trong viên pin sẽ tạo ra những mảng kim loại hòa tan không mong muốn ở cathode và má»™t phần nào Ä‘ó ở cả adode nữa. Các chất Ä‘iện phân trong pin thÆ°á»ng có xu hÆ°á»›ng phân hủy sau má»™t thá»i gian dài. Các hợp chất này sẽ bị oxy hóa ở cathode và tạo ra những mảng gỉ nhằm chặn Ä‘Æ°á»ng di chuyển của ion, má»™t hiện tượng mà bạn sẽ quen thuá»™c hÆ¡n vá»›i cái tên "sá»± ăn mòn". Hệ quả xảy ra cho viên pin tháºt Ä‘áng sợ, hàng loạt các Ä‘iện cá»±c già cá»—i, chất Ä‘iện phân bị phân hủy và má»™t bá» mặt bị ăn mòn. Theo Buchman, sá»± phân hủy trên là má»™t phần của tất yếu của công nghệ chế tạo pin trong thá»i Ä‘iểm hiện tại. NhÆ°ng có lẽ má»i việc cÅ©ng chÆ°a đến mức tệ quá mức. "NgÆ°á»i dùng không muốn bá» ra quá nhiá»u tiá»n, do váºy mà pin phải rẻ đủ để ai cÅ©ng có thể tiếp cáºn. Những viên pin này cÅ©ng phải có khả năng hoạt Ä‘á»™ng trong má»™t thá»i gian dài vì không ai có thể sá» dụng má»™t máy tính xách tay hay Ä‘iện thoại vá»›i thá»i lượng pin chỉ 1 tiếng. NhÆ°ng má»™t mức giá rẻ không cho phép các nhà sản xuất chế tạo ra những sản phẩm vá»›i nhiá»u cải tiến, ngÆ°á»i dùng không muốn mang theo má»™t viên pin lá»›n hÆ¡n và những viên pin hiện tại chính là câu trả lá»i cho việc Ä‘ó. Có thể coi Ä‘ây là má»™t sá»± Ä‘ánh đổi của chúng ta váºy. HÆ¡n thế nữa, vòng Ä‘á»i của những thiết bị Ä‘iện tá» Ä‘ã bị rút ngắn Ä‘i khá nhiá»u. Hầu hết chúng ta Ä‘á»u đổi Ä‘iện thoại sau 2 năm, khi mà hợp đồng hết hạn và dá»… dàng có được má»™t chiếc Ä‘iện thoại má»›i (ở Mỹ). Và đối vá»›i rất nhiá»u ngÆ°á»i tiêu dùng, má»™t chiếc máy tính xách tay cÅ©ng nhanh chóng trở nên lá»—i thá»i trong khoảng thá»i gian Ä‘ó. Hãy nghÄ© thế này và bạn sẽ cảm thấy thoải mái hÆ¡n vá»›i những nhà sản xuất pin: chiếc máy nghe nhạc của bạn vẫn làm việc tốt sau 2 năm hoạt Ä‘á»™ng nhÆ°ng bạn vẫn muốn mua má»™t chiếc máy má»›i Ä‘úng không? Chiếc máy tính MacBook 13 inch Ä‘á»i đầu vẫn chạy tốt nhÆ°ng tại sao ta lại không bán nó Ä‘i để mua má»™t chiếc MacBook Air má»›i thá»i trang hÆ¡n nhỉ? Äó chính là những lý do vì sao nhà sản xuất không nhắc nhiá»u vá» tuổi thá» của pin cho dù nó khá là tệ và nghiêm trá»ng đối vá»›i ngÆ°á»i tiêu dùng. TÆ°Æ¡ng lai của Pin sạc ra sao ??? : Theo Buchman, giá»›i hạn vá» số lần sạc của má»™t viên pin lithium ion Ä‘ã gần Ä‘i đến mức giá»›i hạn của nó nhÆ°ng chúng ta vẫn còn cả má»™t chân trá»i má»›i để khám phá vá» những công nghệ khác. Hầu hết các nghiên cứu gần Ä‘ây Ä‘á»u táºp trung vào cathode bởi vì váºt liêu sá» dụng chế tạo adode gần nhÆ° không đổi, vẫn là các-bon nhÆ° từ trÆ°á»›c đến nay. Dù váºy thì má»™t số nhà khoa há»c vẫn Ä‘ã bổ sung thêm silicon và adode nhằm đạt được máºt Ä‘á»™ lÆ°u trữ năng lượng cao hÆ¡n hiện tại, nhÆ°ng Ä‘iá»u này không giúp cho kéo dài tuổi thá» pin. HÆ¡n nữa, sá»± phát triển của xe Ä‘iện, xe lai (hybrid) cÅ©ng tạo tiá»n Ä‘á» cho việc nghiên cứu pin. Không giống vá»›i các nhà sản xuất máy tính, những công ty ô tô không thể bán cho khách hàng má»™t chiếc xe sẽ há»ng chỉ trong má»™t vài năm ngắn ngủi, chính vì váºy mà càng ngày càng có nhiá»u tiá»n được Ä‘Æ°a vào quá trình nghiên cứu để pin trở nên mạnh mẽ hÆ¡n, dung lượng lá»›n hÆ¡n và đặc biệt là có thá»i gian sá» dụng lâu hÆ¡n. Và ngay cả thói quen của ngÆ°á»i dùng tiêu cÅ©ng có thể thay đổi (phần này dành cho thị trÆ°á»ng Mỹ). Khi mà các hợp đồng Ä‘iện thoại trở nên dài hÆ¡n, biến mất hay cuá»™c Ä‘ua vá» cấu hình cháºm lại, có thể khách hàng sẽ không phải "khổ sở" tìm kiếm thiết bị má»›i nữa và há» sẽ cần má»™t sản phẩm có vòng Ä‘á»i lâu hÆ¡n. Và nhÆ° các nhà sản xuất xe hÆ¡i Ä‘ang phải váºt lá»™n vá»›i công nghệ pin, các nhà sản xuất thiết bị Ä‘iện tá» cÅ©ng sẽ phải thế thôi. Trong khi chỠđợi các nhà sản xuất cải thiện thì chúng ta vẫn phải sống chung vá»›i lÅ©, chính vì váºy mà bạn cần sá» dụng pin hợp lý để tối Æ°u hóa thá»i gian sá» dụng cÅ©ng nhÆ° vòng Ä‘á»i của nó.
Nguồn: Gizmodo |
|
|
|
|
|
|
|
|
Tỷ giá ngoại tệ (bán ra) |
: |
( Nguồn: Vietcombank ) |
|
|
|
|
|
|